CHUYỆN VỀ CHIẾC XE TĂNG 377 ANH HÙNG

                                       Nguyễn Đình Thi 

                         

    Những năm còn chiến tranh , nếu bạn đi trên đường 18 thuộc vùng giải phóng tỉnh Kon Tum , cách thị trấn Tân Cảnh chừng 8 km về phía Tây , ở phía bên phải sân bay Phượng Hoàng  bạn sẽ thấy một hình ảnh vô cùng xúc động - một chiếc xe tăng của ta mang số hiệu 377 của đại đội xe tăng 7 - Tiểu đoàn xe tăng 297 - Mặt trận Tây Nguyên ( lúc này Trung đoàn xe tăng 273 chưa thành lập ) bị địch bắn cháy . Phần đuôi xe tăng chờm khoảng 1m lên miệng một hố bom to . Khẩu súng máy 12ly7 nòng vẫn nghếch lên trời . Xung quanh chiếc xe tăng 377 là 7 xe tăng M41 của địch cũng bị cháy rụi . Chiếc gần nhất cách xe tăng 377 khoảng hơn chục m , chiếc xa nhất cách xe 377 chừng 100 m . Có điều lạ là 3 xe tăng M41 của địch bị xe tăng 377 bắn cháy đều nằm khá gần nhau , nòng pháo của cả 3 xe tăng này vẫn hướng về chiếc xe tăng 377 . Hình ảnh này cho ta thấy sự mưu trí và quả cảm như thế nào của xe tăng 377 trước bầy xe tăng địch . Trong lịch sử chiến đấu của bộ đội tăng , thiết giáp Việt Nam chưa có một trận đấu tăng nào giữa ta và địch lại lập được kỷ lục cao như vậy . 1 chọi 10 và bắn cháy 7 . Đây thật sự là một huyền thoại . Theo cuốn Lịch sử Lữ đoàn xe tăng 273 - Quân đoàn 3 , diễn biến trận đánh như sau : Tầm hơn 11 giờ ngày 24/4/1972 , sau khi Trung đoàn 66 và Tiểu đoàn 37 đặc công chiếm được căn cứ Sở chỉ huy Sư đoàn 22 địch ở thị trấn Tân Cảnh thì cánh quân của Trung đoàn 1 - Sư đoàn 2 đánh chiếm căn cứ Đắc Tô 2 ( căn cứ của Trung đoàn 47 - Sư đoàn 22 ) , cách Tân Cảnh chừng hơn 8km lại gặp nhiều khó khăn . Trung đoàn 1 không phát triển lên được mà còn đang bị bộ binh và xe tăng địch phản kích , bao vây có nguy cơ bị tiêu diệt .  Trước tình hình trên , Tư lệnh Mặt trận Cánh Đông - Nguyễn Mạnh Quân lệnh cho Trung đoàn trưởng Trung đoàn 66 - Phùng Bá Thường và  Tiểu đoàn Trưởng tiểu đoàn xe tăng 297 khẩn trương điều ngay 3 xe tăng vừa cùng Trung đoàn 66 - Sư đoàn 10 đánh chiếm căn cứ Sư đoàn 22 , lên Đắc Tô 2 chi viện gấp cho cánh quân của Trung đoàn 1 . Mặc dù vừa làm chủ căn cứ 42 , chưa kịp nghỉ ngơi , chuẩn bị . 3 xe tăng của Đại đội 7 gồm xe 377 , 354 , 369 và 1 xe pháo cao xạ tự hành ZSu57 - 2 số 022 của Đại đội 53 đã gấp rút lên đường . Xe tăng 377 do Trung đội trưởng Nguyễn Nhân Triển chỉ huy lúc này ở phía ngoài cửa mở căn cứ 42 , sau khi nhận lệnh , Nguyễn Nhân Triển lập tức cho xe nổ máy nhằm hướng Đắc Tô 2 tiến , không kịp chờ 2 xe 354 và 369 . Trên đoạn đường dài chừng hơn 8km từ căn cứ 42 tới Đắc Tô 2 , xe 377 vừa đi vừa chiến đấu . Dùng 12ly7 bắn trả máy bay địch và tiêu diệt nhiều toán lính địch ở 2 bên đường . Chừng hơn 12giờ , xe 377 tới Đắc Tô 2 ,  phát hiện bộ binh và  xe tăng địch đang tấn công dữ dội vào cánh quân Trung đoàn 1 . Không chờ 2 xe sau . Nguyễn Nhân Triển lập tức cho xe lao vào tấn công . Thấy xe tăng ta xuất hiện , bộ binh địch hoảng sợ bỏ chạy nhưng máy bay địch lại bu vào ném bom xe 377 . 10 xe tăng M41 của địch đang cùng bộ binh của chúng dồn ép Trung đoàn 1 , giờ quay sang bao vây tấn công xe tăng 377 . Tình thế lúc này cực kỳ nguy hiểm , xe 377 lúc này đối diện với 10 xe tăng địch . Nguyễn Nhân Triển bình tĩnh thông báo tình hình với 2 xe tăng đi sau , đồng thời cho xe 377 lao thẳng vào cả bầy xe tăng địch tấn công . Vừa bắn , vừa tránh . Ngay phút xung trận đầu tiên xe 377 đã bắn cháy 3 xe tăng địch . Sau khi đơn độc tả xung , hữu đột bắn cháy tới chiếc xe tăng thứ 7 thì xe 377 cũng bị trúng đạn . Cả kíp xe 4 người của xe tăng 377 , gồm trung đội trưởng Nguyễn Nhân Triển , lái xe Cao Trần Vịnh , pháo thủ Nguyễn Đắc Lượng , nạp đạn Hoàng Văn Ái đều đã hy sinh . Khi làm công tác tử sỹ , các chiến sỹ Tiểu đoàn xe tăng 297 thấy mấy nắm cơm mà anh nuôi phát cho các anh từ tối hôm trước vẫn còn nguyên , nhưng đã bị cháy đen . Hoá ra cả đêm trước đưa xe tăng vào vị trí chiến đấu , sáng ra lại nổ súng tấn công ngay cho tới tận lúc hy sinh tất cả 4 người vẫn chưa ai kịp ăn . 2 xe tăng 354 và 369 đi sau khi nhận được thông tin từ xe tăng 377 đã nhấn ga , tăng hết tốc lực để kịp chi viện cho xe tăng 377 , nhưng khi tới đầu căn cứ Đắc Tô 2 thì phát hiện xe tăng 377 đã bị địch bắn cháy . Ngay lập tức 2 xe 354 và 369 đã lao chiến đấu . Bắn cháy thêm 2 xe tăng M41 . Sau một giờ chiến đấu , xe 354 và 369 cũng bị máy bay địch bắn hỏng . Được sự chi viện của xe tăng . Bộ binh Trung đoàn 1 tiếp tục phản kích đánh chiếm các mục tiêu còn lại tại căn cứ Đắc Tô 2 . Tầm 15 giờ , ngày 24/4/1972 , Trung đoàn 1 đã làm chủ căn cứ Đắc Tô 2 . Nắm cơm cháy của 4 chiến sỹ xe tăng 377 hiện giờ được trưng bày tại bảo tàng binh chủng tăng - thiết giáp ở Hà Nội . Ghi nhận chiến công đặc biệt xuất sắc của tập thể xe tăng 377 , ngày 9 tháng 2 năm 2009 ,  Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã ký quyết định truy tặng danh hiệu cao quý ANH HÙNG LỰC LƯỢNG VŨ TRANG NHÂN DÂN  cho tập thể xe tăng 377 . Giờ đây xe tăng 377 được đưa về trưng bày tại Khu di tích lịch sử chiến thắng Đắc Tô - Tân Cảnh ở ngay ngã 3 Thị trấn Tân Cảnh , huyện Đắc Tô , tỉnh Kon Tum .