CHUYỆN VỀ THƯỢNG TƯỚNG VŨ LĂNG ĐI TRINH SÁT CĂN CỨ ĐỨC LẬP NĂM 1975 .

     Nguyễn Đình Thi

   Trận tiêu diệt cụm cứ điểm địch ở căn cứ Đức Lập ngày 10/3/1975 có thể nói đây là trận thắng lớn đầu tiên của ta trong Chiến dịch Tây Nguyên . Chỉ trong hơn một ngày chiến đấu  , Sư đoàn 10 ( thiếu Trung đoàn 24 ) đã tiêu diệt và làm chủ hoàn toàn căn cứ Đức Lập , căn cứ Núi Lửa . Diệt và bắt hàng ngàn tên địch , thu nhiều đạn pháo và súng các loại , trận thắng này đã phá vỡ tuyến phòng thủ phía Tây thị xã Buôn Ma Thuột của địch . Mở thông đường hành lang chiến lược của ta từ Bắc vào miền Đông Nam Bộ , tạo điều kiện thuận lợi để Sư đoàn 316 đánh chiếm thị xã Buôn Ma Thuột . Để có được chiến thắng vẻ vang ngay trận đầu ra quân này phải nói có công rất lớn của Tư lệnh Mặt trận Tây Nguyên lúc đó - Thiếu tướng Vũ Lăng . 

   Tháng 11/1974 , sau khi được Bộ Tổng Tư lệnh giao cho Mặt trận Tây Nguyên nhiệm vụ mới , bỏ nhiệm vụ đánh thị xã Gia Nghĩa , quay sang nhiệm vụ đánh căn cứ Quận lỵ Đức Lập và căn cứ Núi Lửa . Đây là một căn cứ lớn của địch có gần 3000 lính bảo vệ . Tại đây chúng phòng thủ khá vững chắc , có hầm ngầm , giao thông hào bao quanh căn cứ  cùng nhiều lớp hàng rào thép gai , toàn bộ các xe tăng đều được chúng bố trí ngầm dưới đất , ngoài ra ở đây chúng còn có 3 đại đội pháo binh . Xác định nhiệm vụ đánh căn cứ quận lỵ  Đức Lập là một nhiệm vụ rất quan trọng là trận đánh mở màn của Chiến dịch Tây Nguyên trong năm 1975 nên đích thân Tư lệnh Vũ Lăng dẫn đầu đoàn cán bộ của Mặt trận và của Sư 10 đi trinh sát căn cứ Đức Lập . Đêm hôm đó khi vào gần căn cứ Đức Lập mọi người khuyên Tư Lệnh Vũ Lăng dừng lại ở phía ngoài để mọi người tiếp tục bò vào trong trinh sát , vì càng vào gần căn cứ địch thì mìn chúng gài càng nhiều , súng của địch ở trong căn cứ lại thỉnh thoảng bắn ra , sự nguy hiểm sẽ càng cao , rất khó bảo toàn tính mạng cho ông mà lúc này ông đang là người chỉ huy cao nhất của Mặt trận . Nếu không may xảy ra sự cố gì với ông thì ảnh hưởng rất lớn tới toàn bộ Chiến dịch . Trưởng ban tác chiến Mặt trận - Khuất Duy Tiến khuyên ông không được bèn lấy danh nghĩa Bí thư chi bộ ra yêu cầu ông không được vào , nhưng ông vẫn không nghe mà còn hài ước lại :

 - Tớ đẻ ra cái trò này rồi ! 

Vẫn biết rằng càng vào gần căn cứ địch càng nguy hiểm tới tính mạng . Nhưng hiểu tầm quan trọng cực kỳ lớn của trận đánh Đức Lập . Để đảm bảo đánh chắc thắng chỉ có thể bò vào tận nơi quan sát mới có cách đánh thích hợp để chiến thắng . Nghĩ vậy ông quyết định cởi bỏ súng ngắn giao lại cho cần vụ rồi cùng mọi người bò vào trinh sát . Rất may đêm hôm đó địch không bắn ra nhiều chỉ có vài lần địch bắn cầm canh vu vơ . Đến 3 giờ sáng ông và đoàn cán bộ đã trinh sát xong căn cứ quận lỵ Đức Lập . Chính nhờ có việc vào tận nơi quan sát địch nên ông đã đề ra được một phương án đánh Đức Lập thích hợp cho Sư 10 . Và Sư đoàn 10 đã thực hiện tốt nhiệm vụ đánh Đức Lập mà ông giao cho , đúng như phương án ông đã báo cáo với Đại tướng Văn Tiến Dũng là : dùng Sư 10 đánh Đức Lập rồi  nhanh chóng cơ động Sư 10 về  Buôn Ma Thuột , sẵn sàng thực hiện 2 nhiệm vụ : 

1 / đánh thị xã Buôn Ma Thuột  nếu Sư đoàn 316 đánh Buôn Ma Thuột gặp khó khăn .

 2 / Sẵn sàng đánh quân địch đến ứng cứu Buôn Ma Thuột . 

    Có lẽ trong lịch sử chiến đấu của Quân đội nhân dân Việt Nam ông là vị chỉ huy duy nhất mang quân hàm cấp Tướng bò vào tận hàng rào địch trinh sát . 45 năm đã trôi qua nhưng hình ảnh một vị Tướng , một vị chỉ huy cao nhất của Mặt trận Tây Nguyên bò vào tận căn cứ địch cùng lính luôn là hình ảnh mẫu mực về tác phong sâu sát của một người chỉ huy . Nó mãi mãi không thể nào quên trong ký ức của những người lính Tây Nguyên . Chính nhờ tác phong sâu sát chiến trận đó của ông nó đã tạo nên một Chiến dịch Tây Nguyên lừng danh , tạo thời cơ chiến lược mới để ta giải phóng miền Nam ngay trong năm 1975