QUÂN ĐOÀN 3 TRONG CHIẾN DỊCH HỒ CHÍ MINH LỊCH SỬ

                          Nguyễn Đình Thi

  

Chiến dịch Tây Nguyên vừa kết thúc , các đơn vị của Quân đoàn vẫn còn dải dác nằm trên khắp các địa bàn khu vực trung Trung bộ , Tây Nguyên ( Sư 320 ở Phú Yên , Sư 10 ở Cam Ranh , Sư 316 ở Đắc Lắc , Đắc Nông ) thì Bộ Tư lệnh Quân đoàn nhận được lệnh của Bộ chỉ huy Chiến dịch : Cơ động toàn bộ Quân đoàn từ miền Trung , Tây Nguyên về miền Đông tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh . Để cơ động toàn bộ Quân đoàn từ miền Trung , Tây Nguyên về Đông Nam Bộ trên chặng đường dài trên 400 km kịp với nhiệm vụ cấp trên giao , Quân đoàn đã làm việc với tỉnh Khánh Hoà , Đắc Lắc , Cam Ranh huy đông thêm được 313 xe chở bộ đội , cộng với số xe mà đoàn 559 chuyên chở cả quân đoàn có tới gần 800 xe các loại . Đây là cuộc chuyển quân lớn nhất chưa từng có từ trước tới nay của Quân đoàn . Không thể hình dung hết được mới cách đây chừng hơn một tháng bộ đội hành quân còn phải đi bộ , thế mà bây giờ hành quân cả Quân đoàn đã có xe ô tô chuyên chở . Chưa khi nào Quân đoàn ra trận lại hào hứng , khí thế như lần này . Đến ngày 25/4 , Sư 10 đơn vị cuối cùng của Quân đoàn cũng đã vào tới vị trí tập kết tại Dầu Tiếng - Tây Ninh . 

 

Nhiệm vụ mà Bộ chỉ huy chiến dịch Hồ Chí Minh giao cho Quân đoàn là : " Quân đoàn 3 ( với lực lượng trong biên chế ) có pháo binh và cao xạ của chiến dịch chi viện đảm nhiệm HƯỚNG TẤN CÔNG CHỦ YẾU NHẤT CỦA CHIẾN DỊCH từ hướng Tây Bắc vào Sài Gòn . Với nhiệm vụ : 

1/ Dùng lực lượng cỡ Sư đoàn đến Sư đoàn tăng cường đánh trận thôi động tiêu diệt căn cứ Sư đoàn 25 ở Đồng Dù , chặn và tiêu diệt lực lượng Sư đoàn 25 từ Củ Chi đến Trảng Bàng , không cho chúng co cụm về Sài Gòn .

2/ Tổ chức lực lượng đột kích mạnh binh chủng hợp thành cỡ Sư đoàn tăng cường thọc thẳng vào Sài Gòn , đánh chiếm mục tiêu chủ yếu là sân bay Tân Sơn Nhất , phát triển hợp đồng với quân bạn đánh chiếm Bộ Tổng tham mưu Nguỵ , đánh chiếm và làm chủ Quận 3 , phát triển sang Quận 1 , hiệp đồng với quân bạn đánh chiếm dinh Độc Lập , phát triển sang Quận 10 , hiệp đồng với quân bạn đánh chiếm Biệt khu Thủ đô . Đây là nhiệm vụ chủ yếu của Quân đoàn .

3/ Giữ vững các khu vực , mục tiêu đã giao sau khi chiếm được , bảo vệ kho tàng , trật tự , an ninh "

 Trên hướng tấn công của Quân đoàn , lực lượng địch lúc này gồm có  :

Sư đoàn 25 bộ binh , gồm 3 Trung đoàn bộ binh ( 46 , 49 , 50 ) , Trung đoàn thiết giáp số 10 , lữ dù 4 ( thiếu ) , liên đoàn biệt động quân số 9 và số 23 , liên đoàn 5 công binh , Ban chỉ huy liên đoàn 33 biệt động quân , Trung tâm huấn luyện Quang Trung gần 2 vạn tân binh , 20 tiểu đoàn bảo an ở Tây Ninh , Hậu Nghĩa , Bình Dương , Gia Định , thiết đoàn 3 của Trung đoàn 15 , 4 tiểu đoàn và 3 đại đội pháo gồm 86 khẩu pháo các loại từ 105 ly đến 175 ly , Bộ chỉ huy Sư đoàn dù , Bộ chỉ huy Sư đoàn 5 không quân , Bộ tư lệnh không quân , Bộ tư lệnh thiết giáp  . Quân số của địch trên hướng này gần 3 vạn tên .

Sau khi ta giải phóng các tỉnh Tây Nguyên và miền Trung , địch co cụm về Sài Gòn lập tuyến phòng thủ mới với quyết tâm bằng mọi giá để giữ Sài Gòn . Trên hướng tấn công của Quân đoàn , địch lập thành nhiều tuyến phòng thủ .

1/ Tuyến phòng thủ vòng ngoài gồm các khu vực Tây Ninh , Trảng Bàng , Hậu Nghĩa , Củ Chi , Đồng Dù do Sư đoàn 25 khét tiếng cùng một lực lượng biệt động quân và bảo an bảo vệ . Trong tuyến phòng thủ này lực lượng của Sư đoàn 25 là lực lượng chủ chốt . Chốt giữ tại căn cứ Đồng Dù gồm Trung đoàn 50 , tiểu đoàn 2 bộ binh , 1 tiểu đoàn pháo binh hỗn hợp 18 khẩu pháo các loại , 1 chi đội xe tăng , xe bọc thép 34 chiếc , 1 tiểu đoàn công binh , 5 tiểu đoàn bảo an cùng các lực lượng phục vụ khác . Ở địa bàn Tây Ninh địch có các đơn vị sau : Trung đoàn 46 , Trung đoàn 49 đóng  ở Trảng Lớn , Trung đoàn 50 đóng ở Trảng Bàng , Trung đoàn 10 thiết giáp đóng ở thị xã Tây Ninh .

2/ Tuyến ngoại vi gồm Cầu Bông , Trung tâm huấn luyện Quang Trung , Hóoc Môn do lực lượng quân dù , quân biệt động và lực lượng bảo an bảo vệ 

3/ Tuyến phòng ngự bên trong gồm liên đoàn 81 - biệt cách nhảy dù , lữ đoàn dù 4 ( thiếu ) , lực lượng của Biệt khu thủ đô cùng lực lượng tại chỗ của các Bộ tư lệnh : Bộ tư lệnh không quân , Bộ tư lệnh Sư đoàn dù , Bộ tư lệnh Sư đoàn 5 không quân . Bộ tư lệnh thiết giáp . Đây là lực lượng hỗn hợp khá đông và được trang bị mạnh gồm xe tăng M41 , M48 , các loại hỏa tiễn chống tăng M72 , X202 

Có thể nói trên các hướng tấn công của Chiến dịch , hướng tấn công của Quân đoàn 3 là hướng tấn công có chiều sâu dài nhất ( gần 100 km ) suốt từ Tây Ninh về Sài Gòn và cũng là hướng tấn công địch có nhiều vị trí quân sự rất quan trọng nên chúng phòng thủ ở hướng này khá vững chắc cả về lực lượng và trang thiết bị quân sự . 

Trước tình hình lực lượng địch đông và phòng thủ mạnh như vậy để hoàn thành nhiệm vụ của Bộ Tư lệnh chiến dịch giao cho Bộ Tư lệnh Quân đoàn 3 quyết định sử dụng lực lượng và cách đánh như sau : 

1/ Bước 1 : Sử dụng lực lượng pháo binh của Quân đoàn và các Sư đoàn tấn công tiêu diệt các trận địa pháo địch trên toàn tuyến từ Đồng Dù tới Nam Tây Ninh , bảo đảm an toàn cho lực lượng của Quân đoàn vào tập kết và triển khai chiếm lĩnh 

2/ Trước ngày tổng công kích , dùng lực lượng của  Sư đoàn 316 chặn cắt đường giao thông số 22 đoạn Trà Võ , không cho chúng rút lực lượng của 2 Trung đoàn 49 và 50 từ Tây Ninh về phòng thủ Sài Gòn , buộc địch phải bị động đối phó . Đồng thời sẵn sàng cơ động lực lượng tấn công khi Sư đoàn 25 địch rút chạy .

3/ Giai đoạn tổng công kích : dùng Sư đoàn 316 vây cắt , giam chân địch ở khu vực Phước Mỹ . Dùng Sư đoàn 320 đánh thật nhanh tiêu diệt căn cứ Đồng Dù , đồng thời đưa Trung đoàn đặc công 198 và Trung đoàn bộ binh 64 luồn sâu đánh chiếm cầu Bông , cầu Sáng và bàn đạp . Sử dụng Sư đoàn 10 được tăng cường xe tăng , pháo binh , pháo cao xạ hình thành mũi đột kích hợp đồng binh chủng mạnh đánh theo hai trục đường 1 và 15 , đánh lướt qua tuyến phòng thủ ngoại vi , thọc sâu hành tiến đánh thẳng vào sân bay Tân Sơn Nhất và Bộ Tổng tham mưu Nguỵ

 

   Tác chiến trên một địa bàn rộng suốt từ Tây Ninh về Sài Gòn , thời

gian chuẩn bị cho trận đánh ngắn nên từ cơ quan Quân đoàn đến các đơn vị đều phải tranh thủ mọi thời gian , kể cả ban đêm để lo cho công tác chuẩn bị , đặc biệt khâu chuẩn bị cho Sư đoàn 10 , khi các đơn vị chuẩn bị vào tập kết Sư 10 lúc này vẫn còn đang trên đường hành quân nên các cơ quan của Quân đoàn phải lo trước cho Sư 10 nhiều việc để khi Sư 10 về đến nơi là có thể bắt tay vào nhiệm vụ được ngay như tổ chức cùng trinh sát Sư 10 trinh sát khảo sát đánh dấu tuyến đường cho xe tăng , xe cơ giới Sư 10 cơ động , in ấn , cung cấp bản đồ khu vực Sư đoàn tham gia tác chiến . Đến ngày 27/4 , trên tất cả các hướng tấn công của Quân đoàn mọi công tác chuẩn bị đều cơ bản hoàn thành , hai chiếc phà trọng tải 50 tấn bắc qua sông Sài Gòn ở Bến Củi và bến Tranh để đưa xe tăng , pháo binh qua sông vào vị trí chiếm lĩnh đã xong từ đêm 20 và 21/4 , ngày 24/4 chiếc cầu dài 62m bắc qua Bến Tranh cũng hoàn thành , đường thông tin từ Sở chỉ huy xuống các đơn vị đã xong , đường cọc tiêu chỉ dẫn cho xe tăng , xe cơ giới cơ động đi các hướng Đồng Dù , Củ Chi   cũng hoàn thành , công tác đảm bảo vũ khí , súng đạn , xăng dầu cho các mũi tấn công đã đảm bảo tốt , đủ vũ khí súng đạn cho bộ đội chiến đấu . Sư 10 , ngày 27/4 toàn bộ đội hình đã vào tới vị trí tập kết chuẩn bị tấn công ở Dầu Tiếng , Sư 320 đã đưa xong toàn bộ lực lượng của Sư đoàn vào ém sẵn ven sông Sài Gòn chờ lệnh tấn công căn cứ Đồng Dù , Sư 316 đã thực hành chia cắt xong trên Quốc lộ 22 và Quốc lộ 1 giữa Tây Ninh và Sài Gòn . 

Để chuẩn bị cho trận Tổng công kích , từ 22/4 đến 28/4 , Quân đoàn đã chỉ đạo cho Sư đoàn 316 tổ chức đánh chia cắt , tạo thế . Tiêu diệt địch ở cứ điểm Trà Võ , Bầu Nâu , cắt đứt giao thông trên quốc lộ 22 dài 7 km từ Cẩm An đến Bến Mương và đoạn trên quốc lộ 1 ở Trảng Bàng , Phước Mỹ , không cho lực lượng 2 Trung đoàn 49 và 50 của Sư 25 địch ở Tây Ninh cơ động về Sài Gòn , tạo thuận lợi cho Sư 10 đánh chiếm sân bay Tân Sơn Nhất và Sư 320 đánh chiếm Đồng Dù . Phối hợp với các trận đánh chia cắt , tạo thế của Sư 316 , từ 25 đến 28/4 , các cụm pháo binh của Quân đoàn , của Sư 316 , Sư 320 gồm 27 khẩu pháo từ 85 ly đến 155 ly và 12 khẩu cối 120 ly đã bắn phá mãnh liệt các trận địa pháo địch ở Đồng Dù , Trảng Bàng , Đồng Chùa , Phước Mỹ , Gò Dầu Hạ , Bến Kéo , Khiêm Hạnh . Suốt 4 ngày bắn pháo liên tục , pháo binh của Quân đoàn đã bắn 2227 quả đạn pháo , diệt 11 trên 18 trận địa pháo địch , phá hủy 22 khẩu pháo từ 105 ly tới 155 ly , phá hủy nhiều kho tàng của địch . Trận đấu pháo này của Quân đoàn đã giành thắng lợi xuất sắc , phá tan ý đồ dựa vào hỏa lực pháo binh của địch , tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị của Quân đoàn tấn công tiêu diệt địch . 

 Để phối hợp nhịp nhàng giữa các mũi tiến công của Sư đoàn 320 , Sư đoàn 10 và Trung đoàn đặc công 198 , không cho địch có điều kiện hỗ trợ nhau khi ta nổ súng tấn công . Sau khi cân nhắc , tính toán kỹ , Bộ Tư lệnh Quân đoàn quyết định : cùng thời gian Trung đoàn 198 - đặc công và Trung đoàn 64 đánh chiếm cầu Bông , cầu Sáng thì Sư 320 cũng nổ súng tấn công Đồng Dù và Sư 10 hành tiến , thọc sâu tấn công trên trục đường 1B - Củ Chi , Hoóc Môn .

 5 giờ 30 phút sáng 29/4/75 , phối  hợp với các cánh quân trên toàn mặt trận , Thiếu tướng Vũ Lăng - Tư lệnh Quân đoàn chính thức phát lệnh Tổng tấn công địch trên tất cả các hướng . 

  Ở hướng tấn công của Sư đoàn 320 vào căn cứ Sở chỉ huy Sư đoàn 25 địch ở Đồng Dù , để đảm bảo chắc thắng , ngay trong ngày 28/4 ,  Bộ Tư lệnh Quân đoàn đã cử Phó Tư lệnh Quân đoàn - Kim Tuấn xuống Sở chỉ huy Sư 320 chỉ đạo trận đánh .

  Đồng Dù trước đây là căn cứ của Sư đoàn 25 - tia chớp nhiệt đới của Mỹ . Căn cứ này đã được quân Mỹ xây dựng khá kiên cố , nay trước nguy cơ bị ta tấn công chúng càng ra sức củng cố vững chắc hơn . Về mặt quân sự , Đồng Dù là một cụm cứ điểm phòng thủ mạnh nhất của địch ở hướng Tây Bắc Sài Gòn . Căn cứ này rộng tới 8 km2 , trong căn cứ có một hệ thống công sự , hầm hào rất vững chắc , liên hoàn nối liền các phân khu tới Sở chỉ huy , bên trong căn cứ  địch chia thành từng phân khu , có đường cơ động cho cả xe tăng , xe bọc thép , có cả sân bay để máy bay C130 có thể lên xuống được . Phía ngoài căn cứ chúng bố trí tới 8 lớp hàng rào dây thép gai bao quanh và 2 lớp tường đất dày , có hệ thống giao thông hào chạy quanh căn cứ để chống xe tăng , xen kẽ các lớp tường đất là các lô cốt , ụ súng . Tại đây  lực lượng địch gồm có Bộ Tư lệnh Sư đoàn 25 ,  Ban chỉ huy Trung đoàn 50 , tiểu đoàn 2 bộ binh - Trung đoàn 50 , 1 tiểu đoàn pháo binh hỗn hợp , hậu cứ Trung đoàn thiết giáp , các tiểu đoàn thông tin , công binh, vận tải , chiến tranh chính trị , quân y , tiếp vận , chỉ huy căn cứ Củ Chi , trường huấn luyện hạ sỹ quan , chiến sỹ . Về pháo binh tại đây chúng có 18 khẩu , trong đó có 4 khẩu pháo vua chiến trường - 175 ly , xe tăng , xe thiết giáp địch có 34 chiếc . Tổng quân số của địch tại đây khoảng 3000 tên . Ngoài lực lượng của Sư đoàn 25 ở Đồng Dù , lực lượng địch đóng ở vòng ngoài căn cứ Đồng Dù có : Tiểu đoàn 3 - Trung đoàn 50 đóng ở Ấp Mới , tiểu đoàn 233 đóng ở Phú Hoà Đông , tiểu đoàn 331 đóng ở Ấp Chợ , tiểu đoàn 305 đóng ở Đồng Chùa , Củ Chi , tiểu đoàn 320 đóng ở Trung Hoà . Với hệ thống công sự hầm hào kiên cố cộng với hỏa lực mạnh và lực lượng dày đặc như vậy , Lý Tòng Bá - Sư trưởng Sư 25 cho rằng căn cứ này là bất khả xâm phạm .  

   Lúc 5 giờ 30 , pháo binh Quân đoàn và pháo binh Sư đoàn 320 đồng loạt lã đạn vào căn cứ Đồng Dù . Cùng lúc pháo binh bắn phá , Sư đoàn 320 cũng tổ chức 2 mũi tấn công đánh vào căn cứ .

  Trên hướng Tây Bắc , hướng tấn công chủ yếu do Trung đoàn 48 đảm nhiệm . Dưới sự chỉ huy của Trung đoàn trưởng Lê Quang Bình và chính ủy Đinh Hữu Tấn , chiến sự diễn ra ác liệt ngay từ đầu trận đánh . Tại hướng cửa mở chủ yếu của đại đội 3 - Tiểu đoàn 1 . Địch dùng hỏa lực bắn ra rất dữ dội và đưa xe tăng ra bịt cửa mở . Bất chấp nguy hiểm , bộ đội ta vẫn dũng cảm ôm bộc phá lao lên mở cửa , nhiều cán bộ chiến sỹ hy sinh ngay tại cửa mở , đến lúc 8 giờ , sau nhiều lần tổ chức tấn công , đại đội 3 mới phá xong hàng rào cuối cùng . Cửa mở thông , đại đội 3 cùng 4 xe tăng đột phá vào bên trong căn cứ . Địch vẫn chống trả quyết liệt , 2 xe tăng của ta vừa vào tới cửa mở đã bị địch bắn cháy , chiếc thứ 3 bị hỏng máy phải nằm lại , duy nhất còn một chiếc tiếp tục cùng bộ binh tấn công . Lợi dụng đại đội 3 chiếm được đầu cầu , Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 1 - Nguyễn Quang Vinh đã nhanh chóng cho lực lượng còn lại của Tiểu đoàn vượt qua cửa mở đánh phát triển vào trong căn cứ . Khi phát triển đến khu vực bãi xe thì bị địch dùng hỏa lực chống trả quyết liệt , Tiểu đoàn không phát triển lên được , phải dừng lại . 

 Ở hướng cửa mở thứ 2 của tiểu đoàn do đại đội 1 phụ trách cũng gặp nhiều khó khăn , địch dùng xe tăng và hỏa lực ngăn cản quyết liệt , nhiều cán bộ , chiến sỹ lên mở cửa bị thương và hy sinh . Đến lúc 7 giờ 30 phút , đại đội 1 mới mở xong được cửa mở , chiếm được tuyến công sự vòng ngoài .

 Trên hướng mở cửa của Tiểu đoàn 3 của Trung đoàn 48 cũng gặp nhiều khó khăn . Địch cũng điều xe tăng và bộ binh ra ngăn chặn quyết liệt , mãi tới 7 giờ 30 , Tiểu đoàn mới mở xong được cửa mở . 

Trên hướng cửa mở của Trung đoàn 9 do Trung đoàn trưởng  Nguyễn Văn Ân chỉ huy cũng gặp rất nhiều khó khăn , cả 2 cửa mở do Trung đoàn phụ trách đều bị địch ngăn chặn quyết liệt  , không phát triển lên được , nhiều cán bộ , chiến sỹ của Trung đoàn đã anh dũng hy sinh ngay tại cửa mở . 

Như vậy đến lúc 8 giờ , trên tất cả các hướng mở cửa của Sư đoàn 320 duy nhất mới có mũi mở cửa của đại đội 3 - Tiểu đoàn 1 là mở xong được cửa mở . Số anh hy sinh đã có tới hàng trăm cán bộ , chiến sỹ , số bị thương cũng đã gần 200 người .

 Trận đánh vẫn đang diễn ra quyết liệt thì lúc 9 giờ , đài trinh sát kỹ thuật của ta nhận được tin : Lý Tòng Bá ra lệnh cho Trung đoàn 46 ở Trảng Bàng , Tiểu đoàn 3 ở Xóm Mới và chi đội xe tăng M48 đang đóng ở Củ Chi về ứng cứu cho Đồng Dù . 

Nhận định quân địch ở Đồng Dù đang gặp khó khăn , Bộ Tư lệnh Sư đoàn 320 quyết định tập trung lực lượng cho hướng chính của Trung đoàn 48 : đưa tiếp lực lượng dự bị Tiểu đoàn 2 cùng 8 xe tăng còn lại đánh theo hướng cửa mở của Tiểu đoàn 1 , đánh thẳng vào Sở chỉ huy Sư đoàn 25 , sau đó đánh tỏa sang hướng Trung đoàn 9 và Tiểu đoàn 3 . Được 8 xe tăng hỗ trợ , Tiểu đoàn 2 đã phối hợp cùng Tiểu đoàn 1 liên tục đột phá , lần lượt đánh chiếm hậu cứ Trung đoàn 46 , trung tâm truyền tin , nhà máy điện , đập tan các ổ đề kháng của địch . 10 giờ 30 phút , đại đội 1 -,Tiểu đoàn 1 và đại đội 6 - Tiểu đoàn 2 đã làm chủ Sở chỉ huy Sư đoàn 25 Nguỵ . Lý Tòng Bá - Sư trưởng Sư 25 cùng toàn bộ ban tham mưu biết không chống cự nổi đã trốn chạy . Tiểu đoàn 1 và Tiểu đoàn 2 tỏa ra đánh chiếm các mục tiêu trong căn cứ . Ở hướng Tiểu đoàn 3 , sau khi chiếm được khu vực đầu cầu , bộ binh cùng xe tăng tiếp tục tấn công vào Sở chỉ huy Trung đoàn 50 , khu trận địa pháo , khu thiết giáp và khu sân bay . Đến 10 giờ 30 phút , Tiểu đoàn 3 đã làm chủ các mục tiêu trên . Ở hướng của Trung đoàn 9 , sau khi phát hiện địch điều lực lượng Tiểu đoàn 3 - Trung đoàn 50 từ Xóm Mới về chi viện cho căn cứ Đồng Dù , Trung đoàn đã điều đại đội 7 - Tiểu đoàn 5 và lực lượng Tiểu đoàn 16 súng máy phòng không ra chặn đánh . Kết quả đại đội 7 và Tiểu đoàn súng máy 16 đã đánh tan lực lượng phản kích của Tiểu đoàn 3 - Trung đoàn 50 , diệt 100 tên , bắt 135 tên , trong đó có tên Tiểu đoàn trưởng và tên Tiểu đoàn phó . Cũng trong thời gian này , phối hợp với hướng tấn công của Trung đoàn 48 , Trung đoàn 9 đã tổ chức cho Tiểu đoàn 5 đột phá vào bên trong căn cứ Đồng Dù , đánh chiếm khu huấn luyện , bắt tại chỗ 200 tên lính Nguỵ . Hướng Tiểu đoàn 4 , do địch ngăn chặn quyết liệt , Tiểu đoàn không mở được cửa mở đã được lệnh tiến qua khu nhà thờ Bắc Hà , đánh thẳng vào cổng phía Nam căn cứ Đồng Dù , chiếm khu vận tải , quân y và phối hợp với Tiểu đoàn 5 đánh chiếm các mục tiêu còn lại như khu thiết giáp , khu sân bay và truy quyét tàn binh . 11 giờ trưa ngày 29/4/75 , các đơn vị của  Sư đoàn 320 đã làm chủ hoàn toàn căn cứ Đồng Dù .

Như vậy sau 05 giờ chiến đấu, ta đã đập tan toàn bộ Sư đoàn 25 của quân đội VNCH ở căn cứ Đồng Dù , diệt 500 tên , 2.269 tên bị bắt làm tù binh, thu 4.909 khẩu súng các loại (có 9 khẩu đại bác 175,155,105mm), 100 máy thông tin, 2 máy bay bị tịch thu . Phá toang cánh cửa bảo vệ phía Tây Bắc - Sài Gòn của địch , hỗ trợ đắc lực cho mũi tiến quân của Sư đoàn 10 thọc thẳng vào nội đô . Cũng trong trận đánh này đã có gần 200 cán bộ , chiến sỹ của Sư đoàn 320 , của Trung đoàn 9 ,  Trung đoàn xe tăng 273 đã anh dũng hy sinh . 

Trong lúc Sư đoàn 320 tấn công căn cứ Đồng Dù . Lúc 5 giờ 30 ngày 29/4 , Sư đoàn 10 được sự tăng cường Trung đoàn đặc công 198 , Trung đoàn 64 bộ binh của Sư 320 , Trung đoàn xe tăng 273 ( thiểu tiểu đoàn 3 ) , Trung đoàn pháo phòng không 234 , một tiểu đoàn pháo 155 ly và 6 cơ cấu A72 do Sư trưởng Đoàn Hồng Sơn và chính ủy Lã Ngọc Châu chỉ huy cũng đã tổ chức hành tiến tấn công vào tuyến phòng thủ ngoại vi Sài Gòn . Để đảm bảo cho đội hình thọc sâu của Sư đoàn phát triển thuận lợi , 3 giờ 30 phút ngày 29/4 , Sư đoàn đã lệnh cho tiểu đoàn 20 - Trung đoàn 198 đánh chiếm cầu Bông . Lực lượng của tiểu đoàn 81 biệt kích dù chốt giữ tại đây đã chống trả quyết liệt làm cho tiểu đoàn 20 đặc công không tiếp cận được cầu Bông . Trước tình hình trên Tư lệnh Sư 10 - Hồng Sơn đã điều tiếp lực lượng của tiểu đoàn 9 - Trung đoàn 64 vào tiếp sức . Được sự giúp sức của Tiểu đoàn 9 đến lúc 5 giờ sáng 29/4 , tiểu đoàn 20 đã chiếm được cầu Bông . Trên hướng cầu Sáng , do đường xa lại phải vòng tránh địch nên lúc 5 giờ sáng ngày 29/4 mới có một trung đội của đặc công vào được vị trí triển khai nổ súng . Bọn địch bảo vệ cầu đã chống trả quyết liệt . Khi nghe tiếng súng nổ ở cầu Sáng , đại đội bộ binh 3 của Trung đoàn 64 lúc này còn cách cầu 1 km đã khẩn trương vận động đến hợp lực cùng đặc công tấn công . Đến 6 giờ ngày 29/4 , đặc công và đại đội 3 - Trung đoàn 64 đã làm chủ cầu Sáng

 Trong lúc bộ đội đặc công Trung đoàn 198 và bộ binh Trung đoàn 64 đang nổ súng tấn công địch ở cầu Bông và cầu Sáng . Lúc 5 giờ 30 phút ngày 29/4 , đội hình binh chủng hợp thành của Sư đoàn 10 gồm 347 xe cơ giới , 49 xe tăng , xe bọc thép , 42 xe kéo pháo và 80 xe kéo pháo phòng không đã được lệnh xuất phát tiến công . Trong lịch sử các cuộc tấn công của Quân đoàn chưa có một cuộc tấn công bằng bộ binh cơ giới nào lại quy mô lớn như cuộc tấn công này . 3 mũi tấn công bằng bộ binh cơ giới của Sư 10 như 3 con trăn bụi khổng lồ dài 4 đến 5 km lao về phía Sài Gòn , bọn địch chỉ cần nhìn thấy cũng đã phát sợ .

Ở hướng tấn công của Trung đoàn 28 vào phía Bắc sân bay Tân Sơn Nhất . Lúc 8 giờ 20 phút , sau khi tiến cách Phú Hoà Đông 2 km thì đội hình Trung đoàn bị địch ở Tân Quy phát hiện , dùng pháo bắn chặn , Trung đoàn trưởng Nguyễn Đức Cẩm quyết định dùng xe tăng , xe bọc thép đánh thẳng vào Phú Hoà Đông . 11 giờ 30 phút ,  sau khi đánh chiếm được Phú Hoà Đông đội hình của Trung đoàn tiến thẳng về Tân Quy . Địch ở Tân Quy , quận Phú Hoà dùng pháo binh , xe tăng bắn ra ngăn chặn , Trung đoàn dùng 6 xe tăng , xe K63 đánh thẳng vào Tân Quy , bắn cháy 2 xe tăng và một xe bọc thép , thấy xe tăng bị quân ta bắn cháy bọn địch hoảng sợ bỏ chạy về hướng Thủ Dầu Một . Chiếm được Tân Quy , Trung đoàn 28 đã nhanh chóng phát triển theo đường 15 về Hoóc Môn . 12 giờ 50 , đội hình Trung đoàn bắt đầu vượt cầu Sáng . Chiếc xe tăng thứ nhất và chiếc xe thiết giáp thứ 2 qua cầu an toàn , chiếc xe tăng thứ 3 qua được ba phần tư cầu thì cầu bị sập , làm một xe tăng rơi xuống sông . Khu vực này 2 bên là sình lầy , công binh chưa lên kịp nên không có cách nào vượt qua được sông . Trung đoàn đã đề nghị Sư đoàn cho đội hình Trung đoàn vòng lại Tân Quy , theo đường số 8 ra đường 1B , tiến về Hóoc Môn rồi rẽ sang đường 15 đánh vào phía Bắc sân bay . Kiến nghị của Trung đoàn đã được Sư đoàn chấp nhận .

Đêm 29/4 rạng 30/4 , Trung đoàn tổ chức một lực lượng bộ binh cùng 2 xe tăng T54 , hai xe thiết giáp theo đường số 2 nhằm đánh mở đường và tìm đường vào sân bay . Khi tiến được 3 km gặp địch chốt giữ cầu chặn đánh , 4 xe tăng , xe thiết giáp cùng bộ binh tổ chức tấn công bọn địch chốt giữ cầu và chiếm được cầu . Nhưng vì cầu hẹp , xe tăng không qua được , đội hình phải quay lại . Do trời tối lại không thông thuộc địa hình nên khi quay về tới ngang Trung tâm huấn luyện Quang Trung thì lực lượng này của Trung đoàn 28  bị địch từ Trung tâm huấn luyện Quang Trung dùng hỏa lực bắn bất ngờ , xối xả vào đội hình làm cháy liền một lúc 2 xe tăng và hỏng 2 xe K63 , lực lượng bộ binh đi cùng xe tăng , xe thiết giáp cũng bị tổn thất nặng . Đêm 29/4 , Trung đoàn phải dừng lại gần Trung tâm huấn luyện Quang Trung

   Trên hướng tấn công của mũi thọc sâu Trung đoàn 24 trên trục đường 1 , Trung đoàn được tăng cường 16 xe tăng T54 , 13 xe bọc thép K63 , 1 tiểu đoàn pháo cao xạ 37 ly , 2 pháo mặt đất 85 ly hình thành mũi tấn công hành tiến . 5 giờ 30 ngày 29/4 , từ Dầu Tiếng - Tây Ninh đội hình binh chủng hợp thành của Trung đoàn đã được lệnh xuất phát tiến công . Không có đường sẵn , các  Xe tăng , xe bọc thép , xe kéo pháo , xe chở bộ binh của ta theo lộ tiêu chỉ dẫn của công binh cắm , cứ thế vượt qua các cánh đồng ruộng khô , chỗ nào có bờ ruộng cao thì máy ủi đi trước húc tung làm thành đường đi . Tất cả bộ đội đi trên các xe đều được quán triệt . Trên đường tiến quân xe nào bị địch bắn thì gạt xe đó sang một bên để xe sau đi tiếp , ai bị thương thì ở nguyên đó có lực lượng phía sau lo , không một ai được dời xe trong quá trình hành quân tấn công . Có thể nói bộ đội ta quán triệt rất tốt các quy định trên . Phát hiện đoàn xe tấn công của ta , địch ở các vị trí đóng quân quanh Quận Củ Chi dùng pháo , cối bắn cấp tập vào đội hình Trung đoàn , bấp chấp pháo cối địch , đội hình Trung đoàn vẫn hùng dũng vừa hành tiến , vừa dùng hỏa lực đánh trả địch . 10 giờ 15 phút , đại đội 7 , đại đội đi đầu của Trung đoàn khi đến cách Quận lỵ Củ Chi  4 km thì bị bộ binh và xe tăng địch đóng ở gần đó dùng hỏa lực bắn ra ngăn chặn . Phân đội đi đầu có 8 xe tăng và 5 xe K63 đi cùng đã tổ chức tấn công , bắn cháy 4 xe bọc thép của địch , bọn địch thấy vậy hoảng sợ bỏ chạy . Thừa thắng , đội hình Trung đoàn tiến thẳng vào Quận lỵ Củ Chi , ra đường 1 , không vòng tránh quận lỵ Củ Chi như kế hoạch ban đầu . 11 giờ , đội hình tấn công của Trung đoàn đã phát triển tới cầu Bông . Khi tới cầu Bông , thì trận đánh đoàn xe thiết giáp 23 chiếc của địch từ Hậu Nghĩa chạy về Sài Gòn giữa các chiến sỹ đại đội 9 xe tăng và bộ đội đặc công của Trung đoàn 198 cũng vừa kết thúc . Nỗi lo địch phá cầu Bông ảnh hưởng tới sức tiến công của Trung đoàn đã được giải quyết , đội hình Trung đoàn nhanh chóng vượt cầu Bông tiến thẳng về thành quan Năm . Tại thành quan Năm địch nổ súng chống trả quyết liệt , đại đội 7 tổ chức thành 2 mũi kết hợp cùng xe tăng , xe bọc thép tấn công . Sau 30 phút chiến đấu lực lượng của Trung đoàn đã đánh tan được cụm quân địch chốt chặn ở  thành quan Năm tiếp tục tiến về Trung tâm huấn luyện Quang Trung . Tại Trung tâm huấn luyện Quang Trung lực lượng địch ở đây khá đông , tới 2 vạn tên . Để ngăn chặn bước tiến quân của ta , trên trục đường 1 chúng dùng những xe tải lớn đổ đầy đất chắn ngang đường rồi dùng máy bay ném bom vào đội hình tiến quân của Trung đoàn , bấp chấp bom địch , bộ đội cao xạ 37 ly của Trung đoàn 234 đã đặt pháo ngay trên đường đánh trả máy bay địch , bắn rơi một máy bay làm chúng không dám lao xuống ném bom . Thực hiện  phương châm đánh lướt qua để tới mục tiêu chính , sau khi tiêu diệt quân địch chốt chặn ở phía ngoài căn cứ Quang Trung đội hình Trung đoàn bỏ qua căn cứ Quang Trung tiếp tục hành tiến tấn công . Đến 17 giờ ngày 29/4 , mũi tấn công của Trung đoàn 24 đã tới hãng dệt ViNaTechco . Tại khu vực hãng dệt Vi Na Tếch Cô đề phòng quân ta tấn công nên từ những ngày trước địch đã đưa 1 tiểu đoàn dù và một tiểu đoàn bảo an cùng một chi đội xe tăng ra bố phòng tại đây , chúng dựng lên nhiều lô cốt , ụ súng , dựng vật cản để ngăn chặn quân ta . Trung đoàn 24 đã dùng một lực lượng áp đảo xe tăng , xe bọc thép  kết hợp cả pháo cao xạ 37 ly hạ thấp nòng tấn công , bọn địch ở đây không chống cự nổi , số bị tiêu diệt , số hoảng sợ rút chạy về phía Bà Quoẹ . 18 giờ ngày 29/4 , Trung đoàn 24 đã vào đến Ngã 3 Bà Quoẹ và chốt giữ tại đây . Đây là mũi tiến công có mặt ở nội đô Sài Gòn sớm nhất trong ngày 29/4/75 của toàn Mặt trận .

   Sau một ngày tấn công , trên tất cả các hướng tấn công của Quân đoàn , cả 3 Sư đoàn đều lập công xuất sắc , Sư đoàn 320 đã tiêu diệt và làm chủ căn cứ Sư đoàn 25 địch ở Đồng Dù , Sư đoàn 316 đã vây chặt 2 Trung đoàn 49 và 50 địch ở Tây Ninh , tiêu diệt nhiều sinh lực địch . Đặc biệt là hướng tấn công thọc sâu của Sư đoàn 10 đã vào tới nội đô ở khu vực ngã ba Bà Quoẹ , gây cho địch một tâm lý cực kỳ hoảng sợ . Sau khi báo cáo tình hình về Bộ chỉ huy Chiến dịch thấy cánh quân của Quân đoàn đang phát triển rất tốt nên lúc 11 giờ đêm 29/4 , Đại tướng Văn Tiến Dũng - Tư lệnh Chiến dịch đã giao nhiệm vụ bổ xung cho Quân đoàn 3 như sau  : Quân đoàn dùng lực lượng đánh chiếm Bộ Tổng tham mưu Nguỵ và đây là nhiệm vụ chính thức , không phải nhiệm vụ phát triển hiệp đồng như trước . 

  Cũng ngay trong đêm 29/4 , Bộ Tư lệnh Quân đoàn đã quyết định giao nhiệm vụ đánh chiếm Bộ Tổng tham mưu Nguỵ cho Trung đoàn 28 - Sư đoàn 10 . Để chuẩn bị cho trận đánh ngày 30/4 giành thắng lợi , đêm 29/4 , Bộ Tư lệnh Quân đoàn đã yêu cầu Sư 10 cơ động Trung đoàn 66 - lực lượng dự bị của Sư đoàn về đứng chân ở Hoóc Môn ,  sẵn sàng đánh chiếm sân bay Tân Sơn Nhất và Bộ Tổng tham mưu Nguỵ nếu Trung đoàn 24 hoặc  đoàn 28 gặp khó khăn . Sư 320 đang ở Đồng Dù cũng sẵn sàng cơ động về Hoóc Môn làm nhiệm vụ đột kích vào Dinh Độc Lập và Bộ Tổng tham mưu . Sư đoàn 316 cơ động một lực lượng về Tây Nam Hoóc Môn làm dự bị cho Quân đoàn 

  Để kịp thời chỉ huy các mũi tấn công vào nội đô , lúc 5 giờ 30 phút ngày 30/4 , Sở chỉ huy tiền phương của Quân đoàn do Tư lệnh Vũ Lăng , chính ủy Đặng Vũ Hiệp cùng một số cán bộ chủ chốt của Quân đoàn đã chuyển tới Sở chỉ huy của Sư đoàn 10 đang đứng tại Hoóc Môn để chỉ đạo trực tiếp trận đánh .

 Suốt đêm 29/4 , bấp chấp pháo binh địch từ nội đô bắn ra ngăn chặn nhưng tất cả các đơn vị của quân đoàn hầu như không ngủ , lao vào làm công tác chuẩn bị vũ khí  , súng đạn , xăng dầu và cơ sở vật chất cho trận đánh .

 

7 giờ 15 phút ngày 30/4 , đúng theo kế hoạch tấn công của toàn Mặt trận , Tư lệnh Vũ Lăng đã ra lệnh cho các trận địa pháo của Quân đoàn và pháo chiến dịch nã đạn vào sân bay Tân Sơn Nhất , Bộ Tổng tham mưu Nguỵ . 

  Ở hướng tấn công chủ yếu của Sư đoàn 10 , ngay từ lúc 5 giờ 30  Trung đoàn 24 đã dùng pháo ĐKZ , cối 82 ly và 2 khẩu pháo cao xạ 37 ly hạ thấp nòng bắn vào khu vực ngã tư Bảy Hiền rồi tổ chức cho xe tăng và bộ binh đột phá ngã tư Bảy Hiền . Ngã tư Bảy Hiền là một ngã tư cửa ngõ vào thành phố từ hướng Tây Nam , là ngã tư nối với nhiều mục tiêu rất quan trọng của địch như Dinh Độc Lập , Bộ Tổng tham mưu , sân bay Tân Sơn Nhất nên địch phòng thủ ở đây khá vững chắc . Lực lượng địch phòng thủ ở đây gồm có tiểu đoàn 8 dù , một chi đội xe tăng M48 , hỏa tiễn chống tăng M72 , hỏa lực các loại được chúng bố trí dày đặc trên các  nóc nhà và các trận địa chúng mới dựng lên ở các góc phố , đặc biệt là ở khu vực bệnh viện VÌ DÂN ( nay là bệnh viện THỐNG NHẤT )

 6 giờ , sau khi tiêu diệt quân địch chốt chặn trên đường Lê Văn Duyệt , 4 xe tăng đi đầu của đại đội tăng 1 gồm các xe 979 do quyền đại đội trưởng Nguyễn Văn Tư chỉ huy , xe 985 do trung đội trưởng Mai Phạm  Hoạt chỉ huy , xe 981 do Trung đội trưởng Cù Văn Thuận chỉ huy và xe 814 do trung đội phó Bùi Đức Thống chỉ huy đã vào tới khu vực ngã tư Bảy Hiền . Tại đây địch chống trả rất quyết liệt , các loại hỏa lực của địch như một bức tường lửa chặn quân ta ở ngã tư Bảy Hiền . Để hỗ trợ nhau trong lúc tấn công , 4 xe tăng đi đầu của đại đội 1 được bố trí tiến theo hình dích dắc . Bộ binh của đại đội 7 , phân đội đi đầu của tiểu đoàn 5 - Trung đoàn 24 lúc này không thể ngồi trên xe tăng được do hỏa lực của địch bắn ra rất mạnh , anh em bám theo ven hè chiến đấu cùng xe tăng . 

  6 giờ 30 , xe đi đầu 979 do quyền đại đội trưởng Nguyễn Văn Tư chỉ huy vừa vào tới ngã tư Bảy Hiền đang định tiến sang đường Võ Tánh để tiến về cổng số 5 sân bay thì bất ngờ bị hỏa lực chống tăng và một xe tăng M48 của địch phục sẵn ở góc bên phải ngã tư Bảy Hiền bắn tới , xe cháy , Đại đội trưởng Nguyễn Văn Tư , và cả kíp xe hy sinh . Biết quân địch phục ở phía trước và ở bên phải ngã tư , bấp chấp nguy hiểm , trưởng xe 985 - Mai Phạm Hoạt vẫn cho xe tiếp tục lao lên . Khi xe 985 vừa vào tới ngã tư Bảy Hiền đang định rẽ trái về đường Võ Tánh lại trúng một quả đạn chống tăng của địch vào tháp pháo , làm bay mất khẩu 12,7 ly . Phát hiện xe tăng 985 của ta , 2 xe M48 của địch phục sẵn ở một góc phố phía bên phải bắt đầu nhô ra bắn . Khoảng cách giữa xe 985 và xe M48 đi đầu của địch rất gần . Lúc này chỉ cần chần chừ một vài giây là trúng đạn địch . Bằng sự mưu trí và quyết đoán , trưởng xe 985 -  Mai Phạm Hoạt lệnh cho lái xe Phùng Văn Tính lao thẳng vào chiếc xe M48 của địch . Bất ngờ trước hành động quả cảm của xe 985 , chiếc M48 của địch vội cài số lùi , lao cả lên hè , làm sập một góc ngôi nhà cấp 4 tại đây , bọn lính trong xe M48 hoảng sợ vội mở cửa thoát hậu trốn thoát . Chiếc M48 của địch đi sau thấy vậy hoảng hốt chạy vào một ngõ phố , chuồn mất . Ép được một chiếc M48 vào vỉa hè song do khu vực này có nhiều ổ hỏa lực của địch nên xe 985 lại trúng đạn pháo địch , xe hỏng ,  các thành viên trong xe bị thương . Về phía địch , sau khi bắn cháy được 2 xe tăng của ta , địch tiếp tục bắn ra rất dữ dội , đội hình xe tăng , xe thiết giáp của ta lúc này vẫn còn khá đông ở phía sau nhưng không phát triển lên được do địa hình khu vực này rất bất lợi cho việc triển khai xe tăng tấn công . Trước tình hình trên , tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn bộ binh 5 - Lê Xuân Chuyển quyết định dùng bộ binh đột phá . Bộ binh đại đội 7 do đại đội trưởng Trịnh Bá Tư chỉ huy chia thành 3 mũi dưới sự dẫn đường của biệt động thành Sài Gòn tiến theo các con ngõ nhỏ đánh sang bên phải khu vực bệnh viện VÌ DÂN , bị bộ binh đánh tạt sườn từ bên phải , địch không chống cự nổi phải bỏ chạy . 8 giờ quân ta đã chiếm được ngã tư Bảy Hiền . Chiếm được ngã tư Bảy Hiền , hai xe tăng đi đầu của đại đội 1 là xe 981  và 814 đã nhanh chóng đánh phát triển theo đường Võ Tánh tiến về cổng số 5 sân bay . 

9 giờ , xe 981 do Trưởng xe - Cù Văn Thuận chỉ huy và xe 814 do Trưởng xe - Bùi Đức Thống chỉ huy đã tiến tới Lăng Cha Cả . Lăng Cha Cả là một khu mộ của một giáo sỹ người Pháp , khu vực này rộng chừng 2000 m2 , cả 3 mặt phía trước đều trống trơn . Khu vực này về mặt quân sự cực kỳ quan trọng , vừa là cửa ngõ vào sân bay Tân Sơn Nhất , vừa là phía trước mặt Bộ Tổng tham mưu Nguỵ . Do vị trí quan trong của khu vực Lăng Cha Cả  nên địch bố trí phòng thủ ở đây rất mạnh . Ngoài lực lượng tại chỗ , địch còn điều Liên đoàn 81 biết cách nhảy dù , một lực lượng thiện chiến nhất của quân đội Nguỵ với quân số hơn 1000 tên về phòng thủ ở khu vực này . Về hỏa lực thì  tất cả các hỏa lực mạnh nhất của chúng đều được chúng bố phòng ở đây như xe tăng M48 , xe bọc thép M113 , hỏa tiễn chống tăng X202 , M72 . Cách bố phòng của viên chỉ huy trưởng Liên đoàn 81 - Phạm Châu Tài ở đây là : phòng thủ từ xa , phòng thủ thành nhiều tầng , chiếm những khu vực địa hình tốt nhất để phòng thủ như trên các nhà cao tầng và các trận địa do chúng dựng nên . Do vậy việc tấn công của ta ở đây gặp rất nhiều khó khăn . Khi 2 xe tăng của đại đội 1 là xe 981 và xe tăng 814 vừa vượt hết dãy phố , nhô ra khoảng trống thì cả 2 xe đều bị đơn vị  biệt động 817 của địch bắn cháy . Đại đội tăng 1 bị tổn thất khá nặng , đại đội có 7 xe , đến lúc này đã có 4 chiếc bị bắn cháy . Lực lượng cán bộ chỉ huy cũng bị tổn thất nặng , quyền đại đội trưởng Tư , chính trị viên Trường , Trưởng xe Thuận hy sinh , 2 Trưởng xe khác là Mai Phạm Hoạt và Bùi Đức Thống bị thương , buộc tiểu đoàn trưởng Chu Khánh Tồn phải trực tiếp chỉ huy các xe của đại đội 1 còn lại . 

Trước sự chống trả quyết liệt của địch và sự tổn thất của đại đội tăng 1 - lực lượng đột phá  đi đầu . Tiểu đoàn trưởng Chu Khánh Tồn quyết định điều 4 xe tăng T54 của đại đội tăng 2 lên tăng cường cho đại đội 1 đột phá cổng số 5 sân bay . Đại đội tăng 2 có 8 xe T54 , lúc 8 giờ khi đội hình của đại đội đang dừng chân trên đường Lê Văn Duyệt thì bị địch dùng không quân ném bom trúng đội hình làm xe 313 và xe 325 bị hỏng nặng . Không biết do truyền lệnh nhầm hay nhận lệnh nhầm , lệnh của trên chỉ điều 4 xe tăng của đại đội tăng 2 lên tăng cường cho đại đội tăng 1 đột phá nhưng toàn bộ 6 xe tăng còn lại của đại đội tăng 2 cùng 4 xe thiết giáp K63 của đại đội 11 và cả đội hình tiểu đoàn bộ binh 4 đều tiến về cổng số 5 sân bay mà lẽ ra lực lượng này sẽ tấn công Sư đoàn dù từ đường Hoàng Hoa Thám

    9 giờ 30 phút , toàn bộ  đội hình xe tăng của đại đội tăng 2 và 4 xe thiết giáp của đại đội 11 đã có mặt tại Lăng Cha Cả . Sau khi bắn cháy 2 xe đi đầu của đại đội tăng 1 , hỏa lực của địch ở phía trước Lăng Cha Cả vẫn bắn ra rất dữ dội , khói bom đạn địch trùm kín cả khu vực Lăng Cha Cả . Vào tới Lăng Cha Cả , xe tăng đi đầu của đại đội tăng 2 mang số hiệu 815 do Trung đội trưởng Lê Văn Duyên chỉ huy đã tập trung hỏa lực bắn mạnh về phía trước để áp đảo quân địch rồi nhanh chóng phát triển theo đường Võ Tánh tiến về cổng số 5 . Vừa vượt hết dãy nhà của đường Võ Tánh , ra khỏi khoảng trống , đúng khu vực xe 981 của đại đội xe tăng 1 bị bắn cháy thì xe 815 lại trúng hỏa tiễn chống tăng của địch từ phía Bộ tổng tham mưu bắn tới , xe bốc cháy dữ dội , Trưởng xe Lê Văn Duyên hy sinh . Thấy xe 815 bị bắn cháy , đại đội trưởng đại đội thiết giáp 11 - Lê Văn Vỹ cho xe bọc thép K63 lách sang trái xe tăng 815 đang cháy , lao lên . Nhưng vừa vượt ra khoảng trống , xe thiết giáp R153 lại bị bắn cháy . Đại đội trưởng thiết giáp 11 - Lê Văn Vỹ cùng đại đội trưởng đại đội bộ binh 7 - Trịnh Bá Tư ở trong xe này đã hy sinh . Thấy 2 xe đi trước bị địch bắn cháy , biết là nguy hiểm , Trung đội phó , Trưởng xe 326 - Nguyễn Ngọc Kha vẫn cho xe húc tung dải phân cách bên trái đường , lao lên . Cũng như 2 xe trên , xe 326 vừa vượt qua dãy nhà , ra khoảng trống lại bị hỏa tiễn địch từ phía Bộ Tổng tham mưu bắn tới , xe bốc cháy dữ dội , trưởng xe Nguyễn Ngọc Kha hy sinh . Như vậy chỉ trong vòng 15 , 20 phút , cả 3 xe tăng , xe bọc thép của đại đội tăng 2 đã bị địch bắn cháy  . Thấy hướng tấn công ở đường Võ Tánh bất lợi , lên xe nào bị cháy xe đó . Đại đội trưởng đại đội tăng  2 - Nguyễn Xuân Cử điều lực lượng còn lại của đại đội đột phá sang con đường nhỏ bên trái Lăng Cha Cả . Xe 353 do trưởng xe Vi Ngọc Vinh chỉ huy vừa tiến vào con đường này được chừng 100 m lại trúng hỏa tiễn của địch . Trưởng xe - Vi Ngọc Vinh hy sinh . 

 Nhận được báo cáo của Tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn tăng 1 là chiếc xe tăng , xe thiết giáp nào của ta lên đều bị bắn cháy . Trung đoàn trưởng Trung đoàn bộ binh 24 - Vũ Tài quyết định điều 2 khẩu pháo 85 ly lên hỗ trợ xe tăng tấn công . 

10 giờ , xe kéo pháo 85 ly của Trung đoàn 4 pháo binh vừa vào tới chùa Lăng Cha Cả đang thao tác pháo chuẩn bị bắn , lại trúng hỏa tiễn địch , pháo hỏng , đại đội trưởng pháo binh Chính cùng toàn bộ kíp pháo thủ hy sinh . 

 Trước tình hình bộ binh và xe tăng vẫn không phát triển lên được ,  Trung đoàn phó Trung đoàn 24 - Trương Văn Việt , tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 5 bộ binh - Lê Xuân Chuyển và tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn xe tăng 1 - Chu Khánh Tồn quyết định dời sở chỉ huy lên Lăng Cha Cả trực tiếp chỉ huy . Sau khi nghiên cứu địa hình , phát hiện một con đường nhỏ ở phía Tây chùa Lăng Cha Cả có một cổng nhỏ vào sân bay , khu vực này địch phòng thủ yếu nên Trung đoàn phó Trương Văn Việt quyết định không tổ chức đột phá theo cổng chính số 5 mà đột phá vào cổng này . Đội hình xe tăng , xe thiết giáp còn lại của đại đội tăng 1 và đại đội thiết giáp 11 chia thành 2 mũi tiến công  như sau : 

Mũi thứ nhất gồm xe tăng 702 do Trung đội trưởng Trung đội 2 - Nguyễn Văn Hoành chỉ huy cùng xe tăng 817 do Trưởng xe Lê Văn Dong chỉ huy và 2 xe thiết giáp của đại đội 11 sẽ  cùng đại đôi bộ binh 5 - Trung đoàn 24 đánh sang trái vào khu vực khu truyền tin , khu vực Sư đoàn 5 không quân . 

Mũi thứ hai gồm xe tăng 813 cùng 2 xe thiết giáp của đại đội 11 đi cùng đại đội bộ binh 6 và 7 - Trung đoàn 24 đánh sang phải , vào khu cố vấn , khu ra đa , câu lạc bộ sỹ quan không quân . Trước sự tấn công dũng mãnh của xe tăng và bộ binh ta , quân địch ở đây đã nhanh chóng bị tiêu diệt . Một xe tăng M41 của địch đã bị bắn cháy . Được sự chi viện của xe tăng , xe thiết giáp , bộ binh Tiểu đoàn 5 - Trung đoàn 24 đã nhanh chóng đánh chiếm làm chủ khu Sở chỉ huy Sư đoàn 5 không quân , khu truyền tin , khu cố vấn Mỹ , khu câu lạc bộ sỹ quan không quân . Bắt sống 3 tên đại tá , trong đó có tên đại tá Nguyễn Duy Phụng - Chỉ huy phó Sư đoàn 5 không quân  cùng nhiều sỹ quan và binh lính Nguỵ  . 

Ở hướng Sư đoàn dù , sau khi từ Lăng Cha Cả trở về đường Hoàng Hoa Thám , lực lượng xe tăng của đại đội tăng 2 cùng bộ binh Tiểu đoàn 4 đã nhanh chóng tổ chức tấn công vào Sư đoàn dù . Quân địch ở đây chống cự yếu ớt , một số bị tiêu diệt số còn lại đầu hàng . Đại đội tăng 2 tiếp tục cùng tiểu đoàn bộ binh 6 của Trung đoàn 24 đánh phát triển sang khu vực trại Đa Vít nơi có phái đoàn quân sự của ta và Bộ Tư lệnh không quân . 11 giờ 30 , bộ binh Trung đoàn 24 và xe tăng Trung đoàn 273 đã làm chủ hoàn toàn sân bay Tân Sơn Nhất

  Trên hướng tấn công của Trung đoàn 28 , lúc 6 giờ ngày 30/4/75 , Trung đoàn 28 tiếp tục tổ chức đội hình tiến theo đường ngã ba tây Cầu Mới để về đường 15 . Đi đầu là đại đội bộ binh 10 cùng 5 xe tăng và 5 xe K63 , khi đội hình tiến qua phía cổng Trung tâm huấn luyện Quang Trung lại bị địch nổ súng ngăn chặn . Lúc đầu ta có ý định chỉ đánh lướt qua Trung tâm huấn luyện Quang Trung song thấy địch dùng hỏa lực ngăn chặn quyết liệt nên Tiểu đoàn tăng 2 cùng bộ binh Trung đoàn 28 liền tổ chức đánh thẳng vào Trung tâm huấn luyện Quang Trung . Khi đánh vào đây mới phát hiện lực lượng địch ở đây còn rất đông . Để tăng cường sức mạnh cho Trung đoàn 28 nhanh chóng tiêu diệt bọn địch ở Trung tâm huấn luyện Quang Trung , Sở chỉ huy Sư đoàn 10 quyết định điều đại đội tăng 9 do đại đội trưởng Đoàn Sinh Hưởng chỉ huy đang dừng ở Hoóc Môn lên tăng cường cho Tiểu đoàn tăng 2 và Trung đoàn 28 tấn công . Sau khi được đại đội tăng 9 tiếp sức , Trung đoàn 28 cùng tiểu đoàn tăng 2 tổ chức đánh thẳng vào Trung tâm huấn luyện Quang Trung . Bị ta đánh mạnh , gần 2 vạn tên địch ở đây đã cởi quần áo , quẳng vũ khí ra hàng . Chiếm được Trung tâm huấn luyện Quang Trung , Trung đoàn trưởng Trung đoàn 28 Nguyễn Đức Cẩm liền tổ chức cho đơn vị cơ động lực lượng theo đường Cầu Mới vào phía Bắc sân bay theo kế hoạch ban đầu nhưng lúc này tình hình đánh chiếm sân bay Tân Sơn Nhất của Trung đoàn 24  đã phát triển thuận lợi và nhiệm vụ đánh chiếm Bộ Tổng tham mưu Nguỵ trở nên cấp bách nên Bộ Tư lệnh Quân đoàn lệnh cho Sư đoàn 10 chỉ đạo Trung đoàn 28 không đánh theo lối vào phía Bắc sân bay như trước đây mà nhanh chóng tổ chức lực lượng tiến thẳng ra trục đường 1 theo đường tiến công của Trung đoàn 24 để vào Bộ Tổng tham mưu . 

   9 giờ 40 phút , đội hình đi đầu của Trung đoàn 28 là tiểu đoàn 3 do Tham mưu phó Trung đoàn Võ Hồng Kháng chỉ huy cùng xe tăng của tiểu đoàn 2 đã vào tới Lăng Cha Cả . Khi tới đây thấy xe tăng của tiểu đoàn 1 bị địch bắn cháy cản mất đường . Trung đoàn phó Đỗ Công Mùi quyết định cho xe tăng và bộ binh tiến theo đường Trương Minh Ký , qua nhà thờ Tân Châu , rẽ sang đường Thoại Ngọc Hầu rồi đánh thẳng vào Bộ Tổng tham mưu . Trên đường tiến về Bộ Tổng tham mưu , địch bố phòng ở các ngôi nhà hai bên đường chống trả quyết liệt nhưng chúng đã nhanh chóng bị quân ta tiêu diệt. Tầm 10 giờ , khi vào tới gần khu vực cổng Bộ Tổng tham mưu thì xe tăng ta phát hiện 2 khẩu ĐKZ của địch ở phía trước cổng Bộ Tổng tham mưu vẫn đang bắn về phía xe tăng Tiểu đoàn 1 ở hướng Lăng Cha Cả , 2 xe tăng đi đầu là xe 819 và xe 982 đã tập trung hỏa lực tiêu diệt 2 khẩu ĐKZ này của địch rồi tiến thẳng ra ngã 5 . Địch ở phía trước cổng Bộ Tổng tham mưu phát hiện lực lượng của ta từ hướng Nam đánh tới chúng nổ súng chống trả . Bộ binh đại đội 10 đã nhanh chóng xuống xe cùng xe tăng đánh thẳng vào đội hình địch , bắn cháy 1 xe tăng M48 và một xe ô tô có gắn súng máy 4 nòng cùng một xe GMC . Thấy quân ta tấn công mạnh bọn địch hoảng sợ bỏ chạy vào phía trong Bộ Tổng tham mưu . Thừa thắng , xe tăng cùng bộ binh đại đội 10 chia thành 2 mũi tấn công truy kích . Mũi thứ nhất do chính trị viên đại đội 10 - Lê Công Vững chỉ huy cùng 3 xe tăng , 5 xe bọc thép K63 đánh thẳng qua cổng chính số 1 vào sâu bên trong , mũi thứ 2 gồm 1 xe tăng , 1 xe bọc thép cùng một Trung đội bộ binh đánh sang bên trái , về phía Đông Bộ Tổng tham mưu , bắn cháy thêm 3 xe tăng địch , số tàn quân địch còn lại hoảng sợ đã đầu hàng . 

 10 giờ 45 phút , xe tăng 819 do đại đội phó Đỗ Hồng Kỳ và xe tăng 982 do chính trị viên Nguyễn Hữu Thìn chỉ huy đã xông thẳng lên trước sảnh chính toà nhà Bộ Tổng Tham mưu Nguỵ . Bộ đội ta đã tỏa đi chiếm lĩnh các phòng làm việc của địch tại Trung tâm chỉ huy Bộ Tổng tham mưu , thu rất nhiều tài liệu và chiến lợi phẩm trong đó có lá cờ và con dấu của Bộ Tổng tham mưu Nguỵ , con dấu của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu . Lá cờ giải phóng đã được Tham mưu phó Trung đoàn Võ Hồng Kháng , chính trị viên đại đội 10 - Lê Công Vững và hai chiến sỹ treo tại chính nóc toà nhà chính của Bộ Tổng tham mưu Nguỵ .

  Trong lúc Trung đoàn 24 đang tấn công đánh chiếm sân bay Tân Sơn Nhất và Bộ Tổng tham mưu Nguỵ , Bộ Tư lệnh Sư đoàn 10 đã điều Trung đoàn 64 cơ động về khu vực Hoóc Môn . Lúc 9 giờ 45 phút , nhận được tin Dương Văn Minh - Tổng thống Nguỵ quyền Sài Gòn đề nghị ngừng bắn để thương lượng . Nắm vững tinh thần chỉ đạo của Bộ chính trị và Quân ủy Trung Ương , không chờ xin ý kiến của Bộ Tư lệnh chiến dịch , Tư lệnh Vũ Lăng và chính ủy Đặng Vũ Hiệp đã quyết định lệnh cho Trung đoàn 64 cùng 1 đại đội xe K63 do Phó chính ủy Quân đoàn - Phí Triệu Hàm và Tham mưu phó Quân đoàn Nguyễn Quốc Thước trực tiếp chỉ huy tiến thẳng về Dinh Độc Lập . Trên đường tiến vào nội đô Sài Gòn do khu vực đường Võ Tánh ở Lăng Cha Cả vẫn còn đang đánh nhau , Phó chính ủy Phí Triệu Hàm và Tham mưu phó - Nguyễn Quốc Thước quyết định tiến theo đường Lê Văn Duyệt rồi rẽ sang đường Hồng Thập Tự để tiến về phía sau dinh Độc Lập . 12 giờ 15 phút , mũi tấn công này của Quân đoàn đã vào tới dinh Độc Lập nhưng trước đó lực lượng của Quân đoàn 2 đã chiếm xong dinh Độc Lập . Còn Trung đoàn 64 sau khi nhận lệnh cơ động đánh chiếm dinh Độc Lập , không có phương tiện cơ động , Trung đoàn đã nhờ các xe của dân chở bộ đội và chia thành 2 mũi tấn công . Mũi thứ nhất do Tiểu đoàn 9 đảm nhiệm có nhiệm vụ đánh vào phía Nam dinh Độc Lập . 12 giờ 15 phút , đại đội 10 phân đội đi đầu của tiểu đoàn đã chiếm được một số nhà thuộc trung tâm thi hành Hiệp định Pa ri , cổng phía Nam dinh Độc Lập , rồi tỏa ra chiếm Quận 3 . Mũi thứ 2 do tiểu đoàn 8 đảm nhiệm đánh theo đường Công Lý . Khi bộ đội ta đến cư xá sỹ quan Mỹ ( cách dinh Độc Lập chừng 300 m ) thì bị địch từ các nhà cao tầng hai bên đường bắn xuống . Bộ đội ta triển khai đội hình ngay trên đường phố đánh trả địch . Được sự hỗ trợ của xe thiết giáp , đến lúc 14 giờ ta đã chiếm được toà đại sứ Mỹ và các mục tiêu lân cận  . Đã có 4 chiến sỹ của Trung đoàn 64 ngã xuống trong trận đánh tại đây . Đây là những chiến sỹ cuối cùng của Quân đoàn hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước .

     Đảm nhiệm hướng tấn công trọng yếu của Chiến dịch Hồ Chí Minh , Quân đoàn 3 đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của Bộ Tư lệnh chiến dịch giao cho , đánh chiếm và làm chủ Gò Dầu Hạ , Trảng Bàng , Đồng Dù , Hoóc Môn , Củ Chi , Thành Quan 5 , Trung tâm huấn luyện Quang Trung , sân bay Tân Sơn Nhất , Bộ Tổng tham mưu  Nguỵ , Quận 3 . Đặc biệt trong 5 mục tiêu quan trọng của địch ở Sài Gòn thì Quân đoàn đánh chiếm và làm chủ 2 mục tiêu quân sự quan trọng nhất đó là Bộ Tổng tham mưu Nguỵ và sân bay Tân Sơn Nhất . Diệt , bắt và gọi hàng 19084 tên địch ( không kể 2 vạn tên ở Trung tâm huấn luyện Quang Trung) . Đánh giá về thực hiện nhiệm vụ của Quân đoàn trong Chiến dịch Hồ Chí Minh , Đại tướng Văn Tiến Dũng - Tư lệnh Chiến dịch Hồ Chí Minh đánh giá : Quân đoàn đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ . Phải nói là đặc biệt xuất sắc . Kết thúc chiến dịch Hồ Chí Minh , Quân đoàn đã dược Đảng , Nhà Nước tuyên dương Đơn vị ANH HÙNG LỰC LƯỢNG VŨ TRANG NHÂN DÂN và được tặng thưởng nhiều Huân chương cao quý khác . Quân đoàn thực sự xứng đáng là một Quân đoàn chủ lực thiện chiến của Quân đội nhân dân Việt Nam .